injac ilic logo

Frilenseri i porez: U korak sa zakonskim pravilima

Krajem 2022. godine, nakon odluke države da uredi oblast oporezivanja kada su u pitanju frilenseri, što je propraćeno snažnim otporom frilensera, stupile su na snagu izmene zakona koje regulišu porez na dohodak građana i doprinose za obavezno socijalno osiguranje, kojima je regulisan poreski tretman frilensera. Nova pravila su stupila su na snagu 1. januara 2023. godine, a portal za prijavljivanje i oporezivanje prihoda frilensera počeo je sa radom nekoliko meseci kasnije. Ovaj pozitivan epilog, međutim, nije došao bez prethodnih izazova. Protesti, dugotrajni pregovori sa državnim organima i nezadovoljstvo frilensera nagoveštavali su potrebu za hitnom i sveobuhvatnom reformom statusa frilensera u Srbiji.

Zakon kao frilensere prepoznaje fizička lica koja nisu registrovana za obavljanje delatnosti, a pružaju usluge i ostvaruju prihod. Dakle, fizička lica koja usluge pružaju kao registrovani preduzetnici nisu frilenseri. Nova pravila oporezivanja se odnose na frilensere koji prihod ostvaruju od stranog fizičkog ili pravnog lica, kao i na one koji prihod ostvaruju od domaćeg fizičkog lica. Frilenserom se ne smatra lice koje usluge pruža domaćem pravnom licu ili preduzetniku, te se prihod ostvaren na ovaj način ne oporezuje po novim pravilima.

Frilenseri imaju mogućnost izbora između dva modela oporezivanja. U oba slučaja reč je o samooporezivanju, što podrazumeva obavezu frilensera da obračunaju, prijave i plate porez.

Model A

Prema prvom modelu, poreska osnovica i osnovica za doprinose za obavezno socijalno osiguranje se izračunavaju umanjenjem prihoda koji frilenser ostvari u kvartalu za 96.000 RSD (priznati-normirani troškovi). Na ovako dobijenu osnovicu, frilenser je dužan da obračuna, prijaviti i platiti:

  • Porez po stopi od 20%;
  • Doprinose za zdravstveno osiguranje po stopi od 10,3%;
  • Doprinose za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) po stopi od 24%;

Ukoliko frilenser ostvari dobit manju od iznosa priznatih-normiranih troškova, nema obavezu plaćanja poreza. Ovaj model je posebno povoljan za frilensere sa nižim prihodima po kvartalu.

Važno je naglasiti da prijava na portalu za frilensere ne obuhvata automatsku prijavu na osiguranje, već je neophodno podneti posebnu prijavu kako bi se započelo s uplatama doprinosa.

Model B

Drugi model podrazumeva da se poreska osnovica izračunava tako što je iznos ukupnih prihoda koje frilenser ostvari u kvartalu umanji za fiksni iznos od 57.900 RSD, kao i za iznos od 34% od ukupno ostvarenih prihoda. Na ovako dobijenu osnovicu, frilenser obračunava, prijavljuje i plaća:

  • Porez po stopi od 10%;
  • Doprinos za zdravstveno osiguranje po stopi od 10,3%;
  • Doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) po stopi od 24%;

Ovaj model je pogodan za one frilensere koji ostvaruju veće prihode. Preporučujemo korišćenje kalkulatora poreza kako biste samostalno izračunali koji model najbolje odgovara vašim potrebama.

Važno je naglasiti da je izbor jednog od dva ponuđena samooporezivanja slobodan, što znači da frilenser može menjati već izabrani model. Ovakva mogućnost dozvoljava da lice koje je u jednom kvartalu koristilo jedan model oporezivanja, u narednom kvartalu može optirati za drugi model i na taj način pozitivno uticati na svoje poreske obaveze.

Informacije u ovom dokumentu ne predstavljaju pravni savet u vezi sa bilo kojim konkretnim pitanjem i pružene su isključivo u opšte informativne svrhe.

Inquiry